Bir Filmin Eterik Değeri

BİR FİLME RUH KATAN 40 İLKE ÜZERİNE

Bütün sır bu kapının ardında... detay için

“Mithos, Ritus ile Ozmozlaşır. Ritus, Mithosların anahtarıdır.”

Metin Bobaroğlu

*
**

“İşitsel cazibenin görünmesidir sinema… Bu yüzden kulaktan göze bir süreçtir sanıldığının aksine.”
Kain dede

**
*

Sinemanın Mutfağına Giriş: MODEL

1-      Sinema nedir?

Belirli bir isteği evrenselde tanımsızlaştırma ve bu yolla isteğin özsel açılımına izin verme sanatı... 3 yolu vardır:

1-      Evrenselin tikele aşkınlığı bağlamında dolaysız istek

2-      Evrenselin tikele içselliği bağlamında dolaylı istek

3-      Tekillik noktasındaki özsel istek

2-      Senaryo nedir?

Tanımsız olanı metaforik olarak imaj-dilde yeniden tanımlama tekniği... Buna yazıda varlaşma da diyebiliriz. 3 tekniği vardır:

1-      Uyarlama yoluyla senaryo

2-      Yeniden kurma yoluyla senaryo

3-      Birleştirme yoluyla senaryo

3-      Senaryo paradigması nedir?

Bir tekniği disiplinlerarası düzlemde kurgulamaktır. Paradigma çalışmasında izlenecek yol bizi modelin belirlenmesine götürür. 3 tip model vardır:

1-      Klasik (Aristotelese) model

2-      Monomit (Joseph Campell) model

3-      Deneysel (Samuel Beckett) model

                                              

4-      Bir filmin eterik değeri nedir?

Kurguyu öznellikten nesnelliğe yükseltme işlemine eterik değer diyorum. 3 aşamalıdır:

1-      Dil oluşturma (Mabed)

2-      Düşünce oluşturma (Fırın)

3-      Dönüşüm oluşturma (Simya)

***

Sinemanın Mabedine Giriş: ÖYKÜ

1-      Öykünün hayat ağacını çıkarmak: GEÇMİŞ

Öykünün köklerinin ortaya çıkarılması ya da kronolojik ve psikolojik süreçlerin belirlenmesi...

2-      Öykünün anatomisini çıkarmak: ŞİMDİ

Öyküdeki nedenlerin ve sonuçların belirlenmesi...

3-      Öykünün mimari projesini çıkarmak: GENİŞ ZAMAN

Öykünün yasalar ve ilişkilerin belirlenmesi...
   Yasalar şunlardır:

1-      Bir nesnenin orda bulunuşunun mitsel anlamı

2-      Bir nesnenin ortadan kalkmasının içsel anlamı

3-      Yeni bir nesne beklentisinin ereksel anlamı

4-      Öykünün imajını çıkarmak: GELECEK

Öyküdeki olasılıkların ve mutlakın belirlenmesi...

Açıklama: Gelecek imi, bir öykünün devindirici tözüdür.

***

Sinemanın Simyasına Giriş: SENARYO

1-      İmajı görselleştirmek (zaman, mekan, ton)

2-      İmajı özneleştirmek (karakterler, sıfatlar, içsel bağlar)

3-      İmajı dillendirmek (replikler, görsel anlatım, hisler)

4-      İmajı devindirmek (öyküleme, dizge, diyalektik)

Bu dört madde temel’i oluşturur. Bu temel üzerine Yapı inşa edilir.

*** *** *** *** *** *** *** **

ŞABLON ÇALIŞMASI: YAPI (Süreç, yapıdır.)

1-      Arketip seçimi: BİLİNÇDIŞI (İzleyici ile bağ kurma) - İzleyici senaryonun bilinçdışındadır.

a.      Bir senaryonun arketipine bilinçdışı diyorum.

2-      Mitsel ilişkilendirme: BİLİNÇ (Oyuncu, rol, karakter)

a.      Bir senaryo arketipinin mitlerle ilişkilendirilmesine o senaryonun bilinci diyorum.

3-      Simgesel anlatım: BİLİNÇALTI

a.      Bilinçdışının bilince çıkmasına Bilinçaltı diyorum: Senarist. Bilinçaltının bilince çıkmasına da sağaltım diyorum: Yönetmen.

Yapının dinamik kurgusu için gereken akışkan bellek hazırlığı…

***

ŞEMATİK BİÇEM: KURGU

1-      Act 1

Açılış, Katalist (bilgelik), Setup (Bilgeliğin dışlaşıp kendine döndüğü anlayışlar, Plot point 1 (teklif)

2-      Act 2

Twist (teklifle ters düşme), pinç1 (teklifle ters düşmenin nedeni hatırlatılır), orta nokta (ters düşme durumundan çıkılır), pinç 2 (olmayan ters düşme fikri ile karşılaşılır), twist (olmayan ters düşme fikrine ters düşülür), plot point 2 (teklifin geldiği yerden çıkan tehdit)

3-      Act 3

Yüzleşme (teklifin kaynağı ile yüzleşme, çözülüş (kendine gelme), katarsis (arınma), etiketleme (amacın dillendirilmesi)

Kurgu’nun disiplin başlığı altında bağlamlar kurmasına geçilir. Bu aynı zamanda yapı’nın zenginleştirilmesi ve çeşitlendirilmesidir.

***

BAĞLAM: DİSİPLİN

Metinlerarası bağlar kurma (arkatasar)...

Devinen Yapı’nın “analiz” aşamasına geçiş...

***

ÇÖZÜMLEME: KAVRAM

1-      Kelime – İsim (Her isim bir eylemi ve böylece öznenin özetidir.)

2-      Fikir – Sıfat (Her sıfat, kahramanın değişim kıpılarıdır.)

3-      Önerme – Fiil (Replikler eylemdir.)

Gösterim için hazır hale gelen devinen yapı’nın durağan göstergelerine geçiş...

***

FİGÜRLER: GÖSTERGE (Danışmanlık hizmetleri, dış kaynak kullanımları)

1-      Zamanlama

2-      Renkleme

3-      Planlama

4-      Görselleme

5-      Duygu grafikleri

6-      Efektler

7-      Müzik

Göstergelerde revizelerle bağımsız parametreler belirlenir.

***

İLETİBOZUMU: Bir filmin psişik değeri (bağımsız parametreler)

1-      Algıda

2-      Duyguda

3-      İnançta

4-      Usta

5-      Tinde

6-      Dilde (Gönül)

Bir filmin eterik değeri, psişik parametrelerin değeri üzerine yükselir.

***

SONUÇ: Bir filmin eterik değeri (bağımlı parametreler)

1-      Ontolojik

Yazı Kurgusu (Biçim)

2-      Epistemolojik

Öykü Kurgusu (Tür)

3-      Fenomenolojik

Oyun Kurgusu (Cins)

4-      Semiolojik

İzlence Kurgusu (Öz)

Biçim ve Öz arasındaki ilişki

Tür-Cins uyumu

***

Temel 4 element (kapı):

Ateş: Arketip (TÖZ-EREK İLKESİ)

Hava: Nefs (ÖZNE-EDİM İLKESİ)

Su: Kalp (UZAM-MEKAN İLKESİ)

Toprak: Akıl (ARAÇ-AMAÇ İLKESİ)

4 kapı - 40 Makam = RUH = IMAGINATO = BİLGİ

***

Ritus: Mekanlaşan özne

Mithos: Zamanlaşan eylem

Ozmoslaşma: Öznenin Mekana Dönüşümü ya da zamanın eylemselliği: İçselleşme